Geçmişi: Fotofobi, pupillerden beyine yoğun ışık akışı ile tetiklenen, acılı bir psikosomatik rahatsızlık olarak tanımlanır; ancak subaraknoid kanamaya (SAK) bağlı fotofobinin mekanizması yeterince anlaşılmamıştır. Bu çalışmada SAK vakalarında silier gangliyon (SG) dejenerasyonuna bağlı midriyazis ile fotofobi arasında bir ilişki olup olmadığını araştırmayı amaçladık.
Yöntem ve gereçler: Toplam 25 tavşandan beşi intakt kontrol grubu olarak kullanıldı; beşi taklit(sham) ameliyat grubunda yer aldı ve geri kalan 15’inin sisterna magnalarına otolog kan enjekte edilerek SAK grubu oluşturuldu. Hayvanların tümü 20 gün boyunca fotofobi düzeylerini değerlendirmek için günlük olarak incelendi ve sonrasında, beyinleri, SG’leri ve superior servikal gangliyonları (SSG’ler) bilateral olarak çıkarıldı. Bu gangliyonlardaki normal ve dejenerasyonlu nöronların yoğunlukları stereolojik yöntemlerle incelendi.
Bulgular: Yüksek fotofobi puanına sahip SAK hayvanlarında, ortalama pupil çapı ve SSG’deki dejenere nöron yoğunluğu, düşük fotofobi puanına sahip olanlardan daha yüksekti (p <0,05). Sonraki analizlerde, SAK’yi takiben SG’de dejenere nöronların yoğunluğundaki artışın, pupiler kasların parasempatik yolunun felcine ve midriyazise yol açtığı, bunun da beyne aşırı miktarda ışık transferine ve fotofobiye neden olduğu ortaya çıkarıldı.
Sonuç: Bulgularımız, SAK’nin SG’deki yüksek yoğunlukta dejenere nöronlar ile sonuçlandığını, bunun da midriyazisi tetiklediğini ve fotofobinin başlangıcında önemli bir faktör olduğunu gösterdi. Bu fenomen büyük olasılıkla midriatik pupiller yoluyla beyine daha fazla ışık enerjisinin transferinden kaynaklanmakta ve besleyen damarların vazospazmına neden olmaktadır.