ALTYAPI: Hidrosefali, subaraknoid kanamanın (SAK) ciddi bir komplikasyonudur. Serebral akuaduktun tıkanması SAK sonrasında hidrosefaliye neden olabilir. Çok sayıda etiyolojik teori üretilmesine rağmen, akuaduktal stenoz mekanizmaları olarak koroidal arter vazospazmıyla ilişkili ependimal deskuamasyon ve subpendimal bazal membran rüptürü literatürde önerilmemiştir.
YÖNTEM: Bu çalışma 26 melez tavşanda gerçekleştirildi. Beş tavşan kontrol grubuna, 5’i sahte gruba yerleştirildi ve geri kalan tavşanlar (n = 16) SAK grubuna yerleştirildi. İlk 2 haftada SAK grubundaki 5 hayvan öldü. Diğer 21 hayvan, 4 haftalık takip döneminden sonra kesildi. Vazospazmdan kaynaklanan koroidal arter değişiklikleri, akuadukt hacmi, ependimal hücre yoğunluğu ve beyin ventriküllerinin Evans indeksi değerleri elde edildi ve istatistiksel olarak karşılaştırıldı.
BULGULAR: Kontrol hayvanlarında ortalama akuadukt hacmi 1,137 mm3 ± 0,096, normal ependimal hücre yoğunluğu 4560/mm2 ± 745 ve Evans indeksi 0,32 ± 0,05’ti (n = 5); bu değerler sham hayvanlarda 1,247 mm3 ± 0,112, 3568 / mm2 ± 612 ve 0,34 ± 0,15 (n = 5); akuaduktal stenoz olmayan hayvanlarda (n = 5) 1,676 mm3 ± 0,123, 2923 / mm2 ± 591 ve 0,43 ± 0,09 ve şiddetli akuaduktal stenozu olan hayvanlarda (n = 6) 0,650 mm3 ± 0,011; 1234/mm2 ± 498 ve 0,60 ± 0,18 bulundu. Koroidal vasospazm indeks değerleri kontrol grubunda 1,160 ± 0,040, sham grubunda 1,150 ± 0,175, stenozsuz grupta 1,760 ± 0,125 ve stenozlu grupta 2,262 ± 0,160 ölçüldü. Akuadukt hacimleri, ependimal hücre yoğunlukları, Evans indeksi ve koroid arteri vasospazm indeks değerleri gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklıydı (P <0,05).
SONUÇ: Koroidal arter vazospazmı ile ilişkili subependimalal bazal membran tahribi ve ependimal hücre deskuamasyonu, SAK sonrası akuaduktal stenoza ve hidrosefaliye yol açabilir.