ÖZET
Amaç: Subaraknoid kanamayı (SAH) tarafından tetiklenen fonofobinin (ses hassasiyeti) kesin mekanizması tam olarak anlaşılmamıştır. Çalışmada bu konu araştırılmıştır. Materyal ve Yöntemler: Bu çalışma 25 tavşan üzerinde gerçekleştirildi. Tavşanlar kontrol grubunda 5, sham (taklit) grubunda 5 ve SAH grubunda 20 olmak üzere üç gruba ayrıldılar. Tüm hayvanlar, günlük periyotlarla 85 db’lik uyarı gürültüsüne maruz bırakıldılar ve 20 gün boyunca fonofobik puan değerleri incelendi. Beyinleri ve trigeminal ganglionları iki taraflı olarak çıkartıldı. Trigeminal ganglionların normal ve dejenere olmuş nöron yoğunlukları stereolojik yöntemlerle incelendi ve fonofobi skorlarıyla karşılaştırıldı.

Bulgular: Kontrol grubundaki hayvanlarda; fonofobik skor 19-17, trigeminal ganglionun ortalama canlı nöron yoğunluğu (LND), 16.321 ± 2.430 / mm3, dejenere olmuş nöron yoğunluğu (DND) 1.15 ± 0.120 / mm3’idi (n=5). Sham (taklit) grubunda; fonofobik skor 17-14, trigeminal ganglionun canlı nöron yoğunluğu (LND) 14.345±1.913/mm3 , dejenere olmuş nöron yoğunluğu (DND) 1.150 ± 0.110 / mm3’ idi (n=5). Yüksek fonofobi skorlu hayvanlarda; fonofobi skoru 14-8, trigeminal ganglionun dejenere olmuş nöron yoğunluğunun ortalaması 2.520±510/ mm3, canlı nöron yoğunluğu 12.987±1.966/mm3’idi (n=6). Düşük fonofobi skorlu hayvanlarda; fonofobik skor 7-4, trigeminal ganglionun dejenere olmuş nöron yoğunluğunun ortalaması 5.820 ± 1.610/mm3 , canlı nöron yoğunluğu 9.122 ± 1.006’idi (n=9).
Sonuç: Trigeminal ganglionun (TGG) dejenere olmuş nöron yoğunluğu ve fonofobik skor arasında ters bir ilişki bulundu. Tensor timpan kasının trigeminal ganglion iskemi sebebiyle olan felci, subaraknoid hemorojili hayvanlarda fonofobik klinik durumdan sorumlu olabilir. İlaveten, subaraknoid hemorojide GCS (Glaskow Koma Skoru) ’nin sözel bileşeni yönünden önemli bir ilişki görülmektedir. Bu iki önemli bulgu daha önce yayınlanmamıştır.
Kısaltmalar: CG: silier ganglion; DND: dejenere olmuş nöron yoğunluğu; LND: canlı nöron yoğunluğu; SAH: subaraknoid hemoroji; TGG: trigeminal ganglion