GİRİŞ ve AMAÇ: Şizofreni,depresyon ya da bipolar bozukluk gibi şiddetli zihinsel hastalıkları olanlar genel popülasyona kıyasla daha kötü fiziksel sağlığa ve daha kısa beklenen yaşam süresine sahiptirler. HbA1c literatürde kardiyovasküler hastalığın gelişimi için bağımsız risk faktörleri arasında yer almakla birlikte psikiyatrik bozukluklarda daha az araştırılmıştır.Bu çalışmada depresyon, bipolar bozukluk ve şizofreni hastalarında glisemik kontrol ile serum lipid profili arasındaki ilişkiyi ve hastalık grupları arasında HbA1c’nin dislipidemiye olan etki farklılıklarını incelemek amaçlanmıştır.
YÖNTEM: Çalışmaya Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 15. Psikiyatri Kadın Kliniği’nde Ekim 2016 - Şubat 2017 tarihlerinde yatan ve DSM-5 tanı kriterlerine göre depresif bozukluk (n=28;%21,7), bipolar bozukluk (n=50;%38,8) ve şizofreni (n=51;%39,5) tanısı alan 129 hasta dahil edilmiştir. Hastalarda boy(cm), kilo(kg), vücut kitle indeksi(kg/m2), sistolik ve diastolik kan basıncı(mmHg) ölçülüp, 8-12 saat açlık sonrası kan alınarak glukoz, HbA1c, lipid paneli (kolesterol, LDL, HDL, trigliserid) çalışıldı. Hastaların ortalama yaşı:39±12,4; toplam yatış sayısı:3±3,2; toplam yatış süresi:54,3±58,8 gün; ortalama hastalık süresi:88,1±103,4 ay olarak hesaplandı. Hasta grupları karşılaştırıldığında HbA1c, kolesterol, LDL, HDL, trigliserid değerleri arasında anlamlı farklılık olmadığı gözlendi. Tüm hastalara korelasyon analizi yapıldığında HbA1c değeri ile kolesterol(+0,254), LDL(+0,250), HDL(-0,217), trigliserid(+0,350), kilo(+0,358), vücut kitle indeksi (VKİ)(+0,370), sistolik(+0,204) ve diastolik kan basıncı(+0,207) değerleri arasında anlamlı korelasyon olduğu anlaşıldı. Ayrı ayrı bakıldığında depresyon hastalarında HbA1c değeri ile lipid paneli alt bileşenleri arasında korelasyon bulunmadığı; şizofrenilerde HbA1c ile trigliserid(+0,320), HDL(-0,343), kilo (+0,481) ve VKİ (+0,467) değerleri arasında, bipolar hastalarda ise HbA1c ile trigliserid (+0,578), kolesterol (+0,434), LDL (+0,327), diastolik kan basıncı (+0,427) ve VKİ(+0,334) değerleri arasında anlamlı korelasyon olduğu tespit edildi.
TARTIŞMA ve SONUÇ: HbA1c’nin psikiyatrik hastalarda özellikle de şizofreni ve bipolar bozukluklu hastalarda lipid profili ile ilişkili olduğu sonucuna varabiliriz.İlk yatışı olan hastalar ayrıca analiz edildiğinde HbA1c ve lipid profili arasındaki korelasyonun üç psikiyatrik hastalık için de ortadan kalktığı gözlemlenmektedir. Bu da özellikle şizofreni ve bipolar bozukluk gibi kronisite gösteren hastalıklarda kullanılan psikotropların HbA1c ve lipid profili arasında adeta tip-2 diabet hastalarındakine benzer bir korelasyonu ortaya çıkardığını göstermektedir. Psikiyatrik hastalarda serum HbA1c seviyesi metabolik ve kardiyovasküler olayların tahmini, saptanması ve yönetiminde faydalı olabilir.