ÖZET
Asidoz, subaraknoid kanamanın (SAH) en tehlikeli komplikasyonudur. Karotid cisimcikleri (CBs) ağı, pH düzenlemesi için zorunlu olmakla birlikte, literatürde ne çift çekirdekli nöronlar (BNN) ne de işlevleri belirtilmemiştir. Bu çalışmanın amacı, subaraknoid kanamayı takiben gelişen asidoz üzerine karotid cisimcikler içerisinde bulunan tek çekirdekli nöronlar (MNN) ve çift çekirdekli nöronların kritik rolünü incelemektir. Çalışmada 25 melez fare kullanıldı. Kontrol grubunda 5, sham (taklit) grubunda 6 fare kullanıldı; kalan 14 fare subaraknoid kanama (SAH) üretmek için sisterna magna içine 1 ml otolog arter kanı enjekte edilerek çalışma grubunda kullanıldı. Karotid cisimciklerin normal ve dejenere MNN/BNN yoğunlukları stereolojik yöntemlerle sayıldı. Ortalama kan pH değerleri: kontrol grubunda 7.362±0.041; sham (taklit) grubunda 7.324±0.064; SAH grubunda 7.272±0.062 idi. Dejenere MNN ve BNN değerleri: kontrol grubunda 5±1/mm3 ve 9±3/mm3; sham (taklit) grubunda 15±5/ mm3 ve 22±6/mm3 ; sah grubunda 965±113/mm3 ve 1532±176/mm3 idi. Büyük ölçüde dejenere olan BNN’li hayvanlarda ortalama pH değerleri 7.212±0.130 altındaydı. MNN / pH değişiklikleri arasındaki farklar SAH ve kontrol grupları arasında anlamlıydı (P <0.005); BNN/pH değerleri, SAH ve sham (taklit) (pH < 0.005), SAH ve kontrol (P <0.0001) grupları arasında değerliydi. Şimdiye kadar üzerinde çalışılmamış olan bulgu; subaraknoid kanamayı takiben ortaya çıkan asidozda karotid cisimcikleri içerisinde bulunan çift çekirdekli nöronların harabiyetinin tek çekirdekli nöron harabiyetine göre daha şiddetli bir asidoz tablosu ortaya çıkarabilir olmasıdır.